Czym jest i czy istnieje czyściec?

CZYŚCIEC W NAUCE KOŚCIOŁA RZYMSKIEGO
"Ci, którzy umierają w łasce i przyjaźni z Bogiem, ale nie są jeszcze całkowicie oczyszczeni, chociaż są już pewni swego wiecznego zbawienia, przechodzą po śmierci oczyszczenie, by uzyskać świętość konieczną do wejścia do radości nieba.
To końcowe oczyszczenie wybranych, które jest czymś całkowicie innym niż kara potępionych, Kościół nazywa czyśćcem. Naukę wiary dotyczącą czyśćca sformułował Kościół przede wszystkim na Soborze Florenckim i na Soborze Trydenckim. Tradycja Kościoła, opierając się na niektórych tekstach Pisma świętego, mówi o ogniu oczyszczającym:

Nauczanie to opiera się także na praktyce modlitwy za zmarłych, o której mówi już Pismo święte: "Dlatego właśnie (Juda Machabeusz) sprawił, że złożono ofiarę przebłagalną za zabitych, aby zostali uwolnieni od grzechu" (2 Mch 12,45). Kościół od początku czcił pamięć zmarłych i ofiarowywał im pomoce a w szczególności Ofiarę eucharystyczną, by po oczyszczeni mogli dojść do uszczęśliwiającej wizji Boga. Kościół zaleca także jałmużnę, odpusty i dzieła pokutne za zmarłych:

Komentarz: Jak widać nauka katolicka wyraźnie twierdzi, iż czyściec jest przeznaczony dla ludzi zbawionych a nie będących w odpowiednim stanie świętości do stanięcia przed Bogiem. Czyściec też jest stanem a nie miejscem.

USTOSUNKOWANIE SIĘ DO NAUKI KOŚCIOŁA RZYMSKIEGO.
1. Ogień oczyszczający.
Pismo faktycznie mówi o ogniu, jest to jednak ogień który oczyszcza dzieło człowieka a nie jego samego. "Fundamentu bowiem nikt nie może położyć innego, jak ten, który jest już położony, a którym jest Jezus Chrystus. I tak jak ktoś na tym fundamencie buduje: ze złota, ze srebra, z drogich kamieni, z drzewa, z trawy czy ze słomy, tak też jawne się stanie dzieło każdego: odsłoni je dzień [Pański]; okaże się bowiem w ogniu, który je wypróbuje, jakie jest. Ten, którego dzieło wzniesione na fundamencie przetrwa, otrzyma zapłatę; ten zaś, którego dzieło spłonie, poniesie szkodę: sam wprawdzie ocaleje, lecz jakby przez ogień." (1 Kor 3, 11-15). Z kontekstu jasno wynika, iż chodzi tu o rozstrzygnięcie komu przynależy nagroda a komu nie. Fragment ten nie porusza kwestii zbawienia czy też stanu czy kondycji duchowej ludzi. Należy więc stwierdzić, iż wysuwanie z tego fragmentu wniosku o oczyszczeni człowieka "aby uzyskać świętość konieczną do wejścia do radości nieba" było by nadinterpretacją tekstu.
2. Grzech przebaczany w tym i przyszłym życiu (Mt 12,32).
Pomijając fakt, że nawet teolodzy katoliccy uważają zwrot "odpuszczenie w przyszłym życiu" za pojęcie rabinistyczne (por. przypis w BT do Mt 12,32), należy zauważyć następujące rzeczy:
- kontekst fragmentu mówi o grzechu przeciwko Duchowi Świętemu i celem Jezusa było przekazanie wagi dzieła i godności Ducha Świętego a nie nauki o klasyfikacji przebaczania,
- jeśli ktoś zgrzeszy przeciw Duchowi Świętemu, zamknie się z działanie Jego łaski wynikiem czego nie będzie mógł uznać Jezusa swoim Panem i Zbawicielem (tylko z pomocą Ducha Świętego można wyznać Jezusa Panem patrz: 1Kor 12,3). Nie mogąc zaś przyjąć zbawienia Jezusa Chrystusa nie można otrzymać przebaczenia (ani w tym ani w przyszłym życiu czyli nigdy),
Z Mt 12,32 w kontekście całej perykopy można jedynie wywnioskować, że: zamknięcie się na Ducha Świętego uniemożliwia przyjęcie łaski zbawienia oraz: grzech bluźnierstwa przeciwko Jezusowi może zostać przebaczony.
(Dalszym i pobocznym wnioskiem może być to, że jeśli ktoś obawia się, że mógł zgrzeszyć przeciw Duchowi Świętemu to na pewno tego nie uczynił - funkcjonuje u niego sumienie co jest oznaką działania Ducha Świętego).
3. Modlitwa za zmarłych.
Modlitwa za dusze czyśćcowe. Taka modlitwa nie ma żadnego uzasadnienia bliblijnego. Jeśli jednak czyściec by istniał, zgodnie z nauką Kościoła rzymskiego, to skutkiem takiej modlitwy mogło by być jedynie umocnienie psychiczne w czasie oczyszczenia. Nie wchodziło by tu w rachubę przygaszanie ognia itp. (oddalało by to czas stanięcia przed Bogiem, upragnionej chwili przez osoby oczyszczane).
Z tego powodu, iż Nowy Testament ani nawet Stary Testament nie mówią wprost o czyśćcu, należy wyjaśnić znaczenie starotestamentalnych fragmentów mówiących o ofiarach i modlitwach za zmarłych.
Ofiara Judy Machabeusza. Jest to jedyny przypadek złożenia ofiary za zmarłych w ST, poruszony jest w jednej z najmłodszych ksiąg ST włączanej do kanonu tylko przez część chrześcijan. Powyższe fakty znacznie osłabiają wagę świadectwa tej księgi. Pomijając te fakty należy zauważyć, że opis ten dotyczy ludzi przed narodzinami Jezusa, żyjącymi w czasach innej ekonomi zbawienia. Wraz z przyjściem Jezusa tylko jego ofiara może zmazać skutecznie grzech człowieka. Aby się to dokonało musi zaistnieć świadome przyjęcie przez człowieka ofiary i dzieła Jezusa Chrystusa. Jeśli ktoś uznał Jezusa Chrystusa za swojego Pana i przyjął Jego dar zbawienia, to po śmierci nie potrzebne są za niego żadne ofiary ani modlitwy. Jeśli ktoś świadomie odrzucił Jezusa to nic ani nikt mu nie pomoże. Zaś co do osób, które nie miały okazji poznać za życia Jezusa Chrystusa, najsłuszniej będzie pozostawić je miłosierdziu i sprawiedliwości Boga, który "nie chce śmierci grzesznika".
4. Jałmużna i inne "pobożne praktyki".
Księgi deuterokanoniczne mówią, że jałmużna ma moc "zakrywania grzechów" (Tb 4,10;12,9; Syr 4,30), lecz dotyczy to osoby dającej jałmużnę. Jałmużna jeśli jest dana ze szczerego serca jest oznaką miłości i miłosierdzia, zaś zgodnie ze słowami Jezusa "miłosierni miłosierdzia dostąpią".
Odpusty. Moc odpuszczania grzechów ma tylko sam Bóg. Każdy kto przychodzi do Boga i wyznaje grzechy, "[Bóg] jako wierny i sprawiedliwy odpuści je" (1J 1,9). Całą zaś karę za grzechy poniósł Jezus Chrystus umierając na krzyżu, gdyż "zapłatą za grzech jest śmierć" (Rz 6,23). Każdy wierzący, który złożył swą nadzieję w Jezusie jest już uwolniony od wszelkiej kary za grzech.
Pokuta. Biblijna pokuta, inaczej nawrócenie oznacza: zmianę myślenia, odwrócenie się od dawnego sposobu postępowania. Tak więc pokutować można jedynie samemu w swoim życiu, pokuta ze względu na przodków czy naród oznacza jedynie pragnienie odcięcia się od ich stylu życia. Tak zwane "czyny pokutne" to według Biblii nowy sposób życia godny dziecka Bożego. Termin ten w rozumieniu potocznym odnosi się do tego, co Pismo nazywa umartwianiem i zgodnie z jego nauczaniem apostoł Paweł zaleca umiarkowanie w takich praktykach.
5. Modlitwa Hioba.
Jak widać wyraźnie z tekstu Księgi Hioba, ofiary były składane za życia jego synów, były to ofiary profilaktyczne za grzech później nazwany jako "nieświadomym". Z tego powodu, iż Hiob żył prawdopodobnie na długo przed ustanowieniem Prawa Mojżeszowego, sam składał te ofiary jako głowa rodu całkowicie upoważniony do takich czynności.

Wnioski:
Pismo nie mówi nic wprost o miejscu czy stanie zwanym czyśćcem czy jakiejkolwiek pośmiertnej karze dla zbawionych. Nauka Biblii pozwala na następujące wnioski:
- Osoby, które przyjęły ofiarę Jezusa Chrystusa otrzymały przebaczenie grzechów, uwolnienie od kary i otwarty przystęp do Boga, ich dzieło w dniu Pańskim zostanie poddane próbie w celu określenia nagrody.
- Osoby, które odrzuciły Jezusa i Jego dzieło już zostały osądzone i potępione (J 3, 18).
- Nie znany jest nam los osób, które za życia nie miały okazji dowiedzieć się o dziele Jezusa Chrystusa, możemy jednak być pewni, że Bóg, który jest sprawiedliwy i miłosierny, wie jak tymi ludźmi postąpić.